W roku 2023 wejdą w życie ważne zmiany w prawie budowlanym, które mają uprościć proces budowania domów. Nowe prawo budowlane 2023 jest kolejnym krokiem w cyfryzacji budownictwa. Najważniejszą zmianą będzie możliwość budowy domu bez pozwolenia niezależnie od metrażu. Nowelizacja wprowadzi także Elektroniczny Centralny Rejestr osób posiadających uprawnienia budowlane, którego częścią będzie m.in. lista architektów, która ułatwi inwestorowi sprawdzenie ich kwalifikacji i uprawnień.
Zmiany w prawie budowlanym 2023 mają rewolucyjny charakter. To kolejny etap upraszczania, przyspieszania i cyfryzacji procesu inwestycyjno-budowlanego. Najważniejsza zmiana polega na tym, że do budowy domu nie będzie już potrzebne pozwolenie na budowę. Celem jest pełna cyfryzacja działalności organów administracji publicznej w obszarze budownictwa.
Prawo budowlane dla małych domów
Poprzednia nowelizacja z września 2021 roku spowodowała zwolnienie budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 mkw nie tylko z pozwolenia na budowę, ale przede wszystkim wyłączenie możliwości zgłoszenia sprzeciwu przez organ administracji architektoniczno-budowlanej. Aby budować domy bez pozwolenia, powierzchnia zabudowy nie może przekraczać 70 mkw, budynek musi być wolnostojący i nie może mieć więcej niż dwóch kondygnacji, a obszar oddziaływania w całości mieści się na działce, na której został zaprojektowany.
Dom bez pozwolenia 2023 – projekty
W odniesieniu do małych domów pozwolenie na budowę w 2023 roku nie jest potrzebne. W trybie zgłoszenia możemy wybudować zarówno dom całoroczny do 70 mkw, jak i domek letniskowy (nie może być jednak używany więcej niż 180 dni w roku). Przy budowie domu bez pozwolenia do dyspozycji inwestorów będą gotowe projekty nawet dużych domów.
W bazie Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego dostępne są darmowe projekty całorocznych domów jednorodzinnych. Według zapewnień Ministerstwa Rozwoju i Technologii, w tym roku pojawią się tam również większe budynki. Darmowy projekt domu wiąże się z oszczędnościami dla inwestora, ale nie każdy projekt można zrealizować na każdej działce, co może oznaczać potrzebę zatrudnienia architekta.
Na pytanie czy budować dom w 2023 inwestorzy muszą odpowiedzieć sobie sami. Tegoroczna nowelizacja prawa zezwoli na budowę murowanego domu całorocznego bez pozwolenia niezależnie od metrażu. Nie będzie ograniczeń co do powierzchni zabudowy, ale za to wprowadza się ograniczenie co do wysokości – budynek będzie mógł mieć co najwyżej dwie kondygnacje.
Krajowy rejestr architektów
Zmiany w prawie budowlanym 2023 przewidują wprowadzenie Elektronicznego Centralnego Rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane (system e-CRUB). Wyszukiwarka E-CRUB ruszyła oficjalnie latem ub. roku i zastąpiła Centralny Rejestr osób posiadających uprawnienia budowlane oraz rejestr ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie (CRUB).
Pod adresem https://e-crub.gunb.gov.pl została uruchomiona wyszukiwarka publiczna, a w niej lista architektów i inżynierów. Wyszukiwarka umożliwia zainteresowanym obywatelom weryfikację uprawnień projektantów oraz innych osób pełniących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie. Dzięki niej obywatele mają możliwość uzyskania bezpośredniego kontaktu z osobami w bazie e-CRUB, ale tylko z tymi, którzy przesłali do GUNB zgodę na wprowadzenie danych kontaktowych do systemu.
Decyzja o wpisie do rejestru architektów i inżynierów została zautomatyzowana. W e-CRUB dane pojawią się zaraz po zdanym egzaminie. System pobiera dane bezpośrednio z izb zawodowych – Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa i Izby Architektów RP – odpowiedzialnych za nadawanie uprawnień budowlanych poprzez API. Dzięki systemowi osoby pracujące w branży budowlanej i zdające egzamin w jednej z izb będą mogły szybciej korzystać ze swoich uprawnień.
Informacja o osobach ukaranych
Dzięki systemowi e-CRUB organy będą mogły w prosty sposób zweryfikować w aplikacji dane osób pełniących samodzielne funkcje techniczne, a osoby ubiegające się o uprawniania budowlane nie będą czekać na decyzję Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego. System E-CRUB przeznaczony jest dla wszystkich interesariuszy bezpośrednio i pośrednio zaangażowanych w prowadzenie procesu inwestycyjno-budowlanego. Z oprogramowania mogą korzystać inwestorzy, architekci, inżynierowie, pracownicy organów administracji architektoniczno-budowlanej, pracownicy nadzoru budowlanego, pracownicy PIIB i IARP.
W rejestrze e-CRUB znajdą się obecnie dane dotyczące około 130 tys. uprawnionych – inżynierów i architektów. Aplikacja e-CRUB zawiera również informację o ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie, dzięki czemu urzędnicy poznają kary, które mają wpływ na możliwość wykonywania zawodu.
Zakres danych identyfikujących decyzję o ukaraniu z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie obejmuje następujące dane:
- datę i miejsce wydania decyzji o ukaraniu z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie,
- wskazanie organu wydającego decyzję,
- podstawę prawną,
- funkcję uczestnika,
- datę, miejsce i kwalifikację prawną popełnionego czynu,
- rodzaj kary,
- terminy egzaminów,
- datę upływu kary,
- status kary.
